XURŞİDBANU NATAVAN
Xurşidbanu Natəvan (1797-1847) Azərbaycanın böyük şairi və sənətkarlarından biridir. O, Azərbaycanın Xanlıq hökmdarı Əsəd xanın qızı olaraq dünyaya gəlmişdir və öz dövründə özünü göstərmiş bir sənətkar və bədii şəxsiyyətdir.
Xurşidbanu Natəvan 1797-ci ildə, Xanlıq hökmdarı Əsəd xanın qızı kimi Şuşada anadan olmuşdur. Çox gənclik illərində ədəbi mühitdə yetişmiş, şeirlərinə başlamış və dövründə böyük bir tanınmışlıq qazanmışdır. Onun əsərləri dövründə böyük rəğbət qazanmış və onun adı məşhur olmuşdur.
Xurşidbanu Natəvan Azərbaycan ədəbiyyatında divan şairi kimi tanınmışdır. Onun şeirləri sevgi, doğa, vətən sevgisi, insanın iç dünyası kimi mövzuları əhatə edir. O, həm də musiqi və dəbdəbəli tədbirlərin üçün mahnılar və qəzəllər yazmış, özünəməxsus sənətkarlığı ilə tanınmışdır.
Xurşidbanu Natəvanın ən məşhur əsərləri arasında şeirləri, məhni və mahnıları yer alır. Onun əsərləri həm romantik, həm də mənəvi məzmunlu olaraq diqqət çəkir. Onun əsərləri ilə əlaqədar bir qədər məhşur mahnıları da var, məsələn, "Rast" və "Şur" kimi.
Xurşidbanu Natəvan 1847-ci ildə vəfat etmişdir. O, Azərbaycan ədəbiyyatında özünəməxsus yerə malik olan və öz dövründə böyük təsir göstərən bir sənətkar olmuşdur. Onun şeirləri və mahnıları hal-hazırda da oxunur və məşhurdur. Xurşidbanu Natəvan Azərbaycan ədəbiyyatının ən seçkin simalarından biri kimi xatırlanır və onun əsərləri ölümsüzlük qazanmışdır.