Məmməd Səid Ordubadi (1872-1950), Azərbaycan ədəbiyyatının möhtəşəm nümayəndəsi, yazar və ictimai fəallıq sahibi olan biridir. O, Azərbaycan ədəbiyyatının "yaranma dönəmi"nin ən tanınmış simalarından biri olmuşdur və onun əsərləri milli mədəniyyətimizin vacib bir hissəsini təşkil edir.

Məmməd Səid Hacı Fəqir oğlu Ordubadi (24 mart 1872, Ordubad, Naxçıvan qəzası – 1 may 1950, Bakı) — azərbaycanlı nasir, şair, dramaturq, jurnalist, publisist və tərcüməçi. Azərbaycanın Əməkdar İncəsənət xadimi (1938). "Qılınc və qələm" (1946–1948), "Dumanlı Təbriz" (1933–1948), "Gizli Bakı" (1940), "Döyüşən şəhər" (1938) kimi tarixi romanlarının müəlifidir.

Məmməd Səid Ordubadi, Azərbaycan ictimaiyyətinin məsələlərini əks etdirən əsərləri ilə tanınır. Onun əsərlərinin əsas məzmunu milli mədəniyyət, milli identitet, ictimai ədalət və insan haqları kimi məsələlərdir. O, həm də ictimai-siyasi məsələlərə dair səfərnamə və məqalələr yazmış, ictimai fəallıqda nüfuzlu bir rolu oynamışdır.

Ədib xüsusən, "Dumanlı Təbriz", "Qılınc və qələm" kimi irihəcmli əsərlərində Azərbaycan xalqının milli mübarizə, milli düşüncə, dövlətçilik məsələlərini geniş planda təsvir edir. O, bir sıra tarixi romanlarını yaratmaqla xalqının mübarizə qüdrəti və mücadilə əzminin tarixini yazdı.

1933-1938-ci illərdə qələmə alınan "Dumanlı Təbriz" əsərində 1906-1911-ci illər Cənubi Azərbaycan inqilabı mövzuya alınıb. Amma Təbrizin bir inqilab, mücadilə beşiyi, milli dəyərləri, bütün keyfiyyət və xüsusiyyətlərilə təsvir olunmasını, uzun müddət Azərbaycan dövlətinin paytaxtı olan bir şəhərin simvolizə edilməsini nəzərə almaqla demək olar ki, romanın qəhrəmanı Təbriz özüdür. Ədib şəhəri bütün etnoqrafik, siyasi, ictimai halı ilə təsvir edərək bir ölkənin və xalqın taleyini əks etdirir. Əsərdəki hadisələr Azərbaycan xalqının dövlətçilik təfəkkürünün bədii əksi kimi böyük əhəmiyyət kəsb edir. Həmçinin, milli azadlıq və tarixi bütövlük idealı daşıyan bu əsər yazıldığı dövrdə Sovet İmperiyasının repressiya tüğyanına qarşı da bir cavabdır. Əsər müəllifin böyük cəsarətinin nümunəsi kimi də qiymətləndirilə bilər.

Məmməd Səid Ordubadinin "Döyüşən şəhər" (1938) və "Gizli Bakı" (1940) əsərləri də Azərbaycan tarixi romanının yaddaqalan nümunələridir. O, "Gizli Bakı" romanında tariximizin çox mürəkkəb bir dövrünə müraciət edir. Burada 1905-ci ilədək olan dövrün tarixi hadisələri təsvir olunub, kortəbii fəhlə çıxışlarının get-gedə mütəşəkkil proses alması əks etdirilib. "Döyüşən şəhər" romanı bir növ "Gizli Bakı"nın davamıdır.

Məmməd Səid Ordubadi 1950-ci ildə vəfat etmişdir, lakin onun əsərləri və fikirləri hələ də canlılığını qoruyur. O, Azərbaycan ədəbiyyatının ən əhəmiyyətli simalarından biri kimi xatırlanır və onun əsərləri ölümsüzlük qazanmışdır. Ordubadi, milli mədəniyyətimizin və ictimaiyyətimizin formalaşmasına və inkişafına dərin təsir göstərmişdir.